Bilard to bardzo znana na całym świecie gra. Jest ona rozgrywana specjalnym stole, który dodatkowo został pokryty suknem. Najprościej mówiąc gra ta polega na uderzaniu bil. Bile to inaczej mówiąc kule, które zostały wykonane z odpowiedniego materiału. Nie mogą to być dowolne kule. Muszą one spełnić oczywiście określone parametry. W kule uderza się za pomocą kija.
Możemy mieć do czynienia z wieloma rodzajami gier bilardowych. W zasadzie będą one do siebie podobne. Jednak zasady odnoszące się do poszczególnych z nich będą się między sobą różniły na przykład rozmiarem stołu czy też liczbą używanych do gry bil. Różnice będzie można zaobserwować również w związku z kolorami czyli oznaczeniami bil. Najczęściej w grze tej uczestniczą dwie osoby. Aczkolwiek dopuszczalna jest także większa ilość osób. Jednak jeśli mamy do czynienia z dwojgiem graczy, to wówczas rozgrywają oni bile na przemian. Przyjmuje się zasadę, że dany gracz ruchy wykonuje do momentu popełnienia pierwszego błędu. Najczęściej można zetknąć się z grą, która polega na wbijaniu bil do specjalnych miejsc, czyli łuz. Jeśli będziemy mieli do czynienia z odmianą biliarda jaką jest snooker, to łuzy będziemy określać mianem kieszeni. Ogólnie kieszenie są specjalnymi otworami w stole, do których należy wbić bile. Okazuje się, że istnieją także odmiany bilardu, jednym z nich jest na przykład karambol, gdzie nie ma w ogóle łuz.
Historia
Można z powodzeniem powiedzieć, że bilard jest grą z długą i bogatą historią. Powstanie tej gry datuje się mniej więcej na XV wiek. W pierwszym okresie stosowania tej gry odbywała się ona na stole, który miał wymiary 1 do 2. Stół ten ograniczony był bandami. Dopiero po jakimś czasie do gry zostały wprowadzone łuzy. Od tego momentu głównym celem tej gry stało się trafianie w nie.
Sprzęt do gry
Do gry w bilard niezbędne są tak zwane kije bilardowe. Takie kije są wykonywane z klonu. Koniecznie drzewo musi być dobrej jakości. Drewna jest odpowiednio toczone. Kij musi posiadać idealnie okrągły kształt. Musi w odpowiednim miejscu zwężać się w taki sposób, aby uzyskać z niego odpowiednie właściwości.
Możemy wyróżnić kilka części kija. Po pierwsze będzie to odbijak. Jest to po prostu gumowa lub ewentualnie plastikowa cześć, której głównym zadaniem jest tłumienie drgań. Drgania te wynikają z faktu, iż kij opiera się o podłogę. To także ochrona przed uderzeniami o ściany. Kolejna część, trochę cieńsza to butt. Jest to inaczej mówiąc rączka kija. W zasadzie jest to największy element całego kija. Rączka jest lakierowana, a ponadto można zaobserwować na niej połączenie stalowym lub drewnianym gwintem ze szczytówką. Kolejną częścią kija jest tak zwany oplot. Ta część jest wykonana z nici irlandzkiej. Może być to również gąbką lub nylon. Zakłada się ją w tym miejscu, którym będziemy w trakcie gry dotykać kija prawą ręką.
W kiju możemy wyróżnić także gwint, lub inaczej mówiąc pin. Ta część wykonana jest przeważnie z drewna. Może być również stalowa. Łączy ze sobą butt oraz szczytówkę. Szczytówka to nic innego, jak klonowy blok. Jest on zwężany mniej więcej do szerokości około 11-13 mm. Na samym jego końcu znajduje się tzw. Taper. Jest on różny w przypadku różnych gier bilardowych. Kolejną częścią kija jest ferrula. Przeważnie jest ona plastikowa lub melaninowa. Inaczej mówiąc jest to pierścień, którego zadaniem jest oddzielanie drewna szczytówki od kolejnej części, jaką jest przyklejana kapka. Ten element to końcówka. Określa się ją również mianem tip. Przeważnie jest ona wykonywana ze skóry bądź fenolu. Ostatni element to ferulokapka. Jak się nietrudno domyślić jest to połączenie kapki z ferulą. Element ten jest bardzo twardy. Jego zadaniem jest zapewnienie jak najszybszego reagowania kija na uderzenie rozbijające.
Bile to po prostu kule służące do gry. Wykonywane były z różnych materiałów. Dawniej można było spotkać kule wykonane z gliny lub bakelitu. Spotkać można było także kule wykonane z celuloidu a także krystalitu czy nawet z kości słoniowej. Popularne były także bile wykonane tworzyw sztucznych, jak również stali lub drewna. Aktualnie bile robione są z tworzyw sztucznych. Często spotkać można produkty wykonane z żywicy fenolowej. Dzieje się tak dlatego, iż takie materiały posiadają wysoką odporność na pękanie oraz nie tak łatwo pojawiają się odprysk.
Stoły do gry w bilard przeważnie mają kształt prostokąta. Stosunek boków to 1 do 2. W rogach jak również na środku dłuższych band można znaleźć łuzy. Przeważnie wielkość stołu to 7, 8, 9 oraz 12 stóp. Do gry na stole niezbędny jest trójkąt. Jak sama nazwa wskazuje jest to ramka w kształcie trójkąta. Przeważnie wykonuje się ją z plastiku. Czasami możemy spotkać drewniane ramki. Ramka ta jest nam niezbędna do tego, aby prawidłowo ustawić bile przed początkiem gry na stole.
Cel gry
Deklarowana gra w bilard to tak zwana Ósemka. Do jej rozegrania służy bila biała i 15 kolorowych bil, które mają numerki. Bile te podzielone są na bile pełne i bile z paskiem. Grę rozpoczyna ten zawodnik, który pierwszy wbije jakąś kulę. Później będzie musiał wbijać kolejne kule z tej grupy. Bile ustawia się za pośrednictwem trójkąta w górnej części stołu. Konieczne jest, aby czarna bila z numerem 8 leżała w środku trójkąta. Bile ustawia się naprzemiennie.
Ogólne zasady gry
Na wstępie gry zawsze mamy do czynienia z rozgrywką o rozbicie. Można powiedzieć, że jest to po prostu pierwsze uderzenie w meczu. Dzięki tej czynności będzie można ustalić zawodnika, który będzie mógł następnie podjąć decyzję o tym, kto pierwszy będzie mógł wykonać uderzenie rozbijające. Jak wygląda taka rozgrywka? Otóż należy ustawić dwie bile białe w polu bazy. Następnie w tym samym momencie gracze powinni uderzyć swoje kule. Kule te, po kontakcie z górna bandą stołu, będą wracać na swoje miejsca. Wygrywa ten, którego bila będzie znajdowała się najbliżej dolnej bandy.
Po wbiciu pierwszej kuli przez któregoś z zawodników każdy z nich musi się skupić nad tym, aby w jak najkrótszym czasie wbić wszystkie swoje pozostałe bile. W trakcie gry mogą pojawiać się faule. Trzeba zatem zdawać sobie sprawę z tego, że każdy faul jest równoznaczny ze zmianą zawodnika uderzającego. Nie zalicza się bili, które zostały wbite w czasie faulu. Faul pojawić się może w kilku sytuacjach. Najczęściej ma miejsce wówczas, kiedy nie doszło do dotknięcia przez białą bilę bili docelowej, lub jeśli biała bila wpadnie do łuzy. Faul będzie miał miejsce także w momencie podwójnego uderzenia, a także wówczas, kiedy bila uzyska kontakt na przykład z ciałem czy ubraniem gracza.
W trakcie gry może okazać się, że bila biała wpadnie do łuzy. Wówczas należy ją wyjąć, a następnie ustawić w centralnym punkcie na stole. Jeśli w trakcie wykonywania uderzenia więcej niż jedna bila wpadnie do łuzy (nawet jeśli nie należy ona do grupy naszych kul) nie będzie faulu. Zdarzyć się może również tak, że bila z numerem 8 opuści pole gry już po pierwszym uderzeniu otwierającym. Wówczas zawodnik otwierający ma prawo do tego, aby żądać ponownego ustawienia trójkąta. Może także wnieść o ponowne ustawienia bili z numerem 8 na stole a następnie rozpocząć grę.
Każdy z graczy musi umieścić wszystkie swoje bile w bandach. Dopiero w momencie wbicia ostatniej swojej bili może próbować umieszczenia bili z numerem 8 w łuzie. Jeśli znajdziemy się na etapie zagrywania bili z numerem 8, to musimy zdawać sobie sprawę z tego, że w momencie popełnienia faulu lub kiedy przypadkiem wbijemy biała bilę nie jest to równoznaczne z przegraniem partii. Przegrywa się wówczas, kiedy bila z numerem 8 wpadnie do innej niż zadeklarowana łuza, lub zostanie wybita poza stół. Przegranie partii będzie miało miejsce także wówczas, gdy zostanie wbita bila z numerem 8 w momencie, kiedy nie ma się prawa do takiego zagrania.
Tak mniej więcej wyglądają ogólne zasady gry w bilard. Poszczególne jego rodzaje posiadają swoje indywidualne przepisy. Nie zapominajmy także, że bilard amatorski znany przez każdego z nas ma znacznie uproszczoną w porównaniu do tego, w którego grają eksperci.